Kích thước không phải là yếu tố đánh giá duy nhất để đánh giá một viên kim cương, một viên kim cương lớn hơn không có nghĩa là nó đắt tiền hơn. Có bốn yếu tố quan trọng cần xem xét để xác định giá trị, vẻ đẹp, và độ hiếm của nó. Các chuyên gia trong ngành thường sử dụng một hệ thống đánh giá gọi là 4Cs, bao gồm Trọng lượng (Carat), Màu sắc (Color), Độ tinh khiết (Clarity), và Cách cắt (Cut). Bên cạnh những tiêu chí này, các yếu tố bổ sung như Phát quang (Fluorescence) và Hình dạng (Shape),… cũng đóng vai trò quan trọng.
Carat là hệ thống được sử dụng để đo trọng lượng của kim cương, mỗi carat tương ứng với 1/5 gram, những viên kim cương có trọng lượng lớn hơn thường có giá trị cao hơn. Những viên kim cương dưới 1 carat có độ phổ biến cao và được nhiều người ưa chuộng. Kim cương trên 2 carat trở nên hiếm có và giá trị cao hơn, những viên trên 3 carat hiếm và có giá trị cao. Kim cương lớn hơn, có giá trị lớn hơn trên mỗi carat, điều này khá dễ hiểu vì chúng hiếm hơn đáng kể. Tuy nhiên độ nặng của viên kim cương không phản ánh hoàn toàn độ lớn của chúng mà sẽ phụ thuộc vào giác cắt, kiểu cắt, ở giác cắt tiêu chuẩn, bạn có thể tham khảo bảng tỉ lệ theo size bên dưới:
Theo tiêu chuẩn của Viện Đá Quý Hoa Kỳ (GIA), “hệ thống phân loại màu kim cương đầu tiên trên thế giới có từ thế kỷ thứ sáu ở Ấn Độ.” Nhưng ít hoặc không có loại quy trình tiêu chuẩn nào đưa ra một loại màu chính xác và nhất quán.Các thuật ngữ như “không màu”, “trắng”, “xanh lam”, “vàng”, “A”, “AA”, “AAA” gây nhầm lẫn cho người mua và người bán.Họ quyết định bỏ hẳn các ký tự A, B, C và bắt đầu từ chữ D để tránh nhầm lẫn với các hệ thống phân loại trước đó. Hệ Thống phân loại kim cương, được giới thiệu vào năm 1953 và được coi là tiêu chuẩn quốc tế, được hầu hết các phòng thí nghiệm địa học sử dụng hiện nay. Cho đến hiện tại màu sắc của kim cương được phân loại từ D (không màu) đến Z (màu vàng hoặc nâu nhạt) cơ bản chia thành 6 loại chính:
Không màu (Colorless): Bao gồm các cấp độ D, E, F. Đây là những viên kim cương không màu, rất hiếm và có giá trị cao nhất.
Gần như không màu (Near Colorless): Bao gồm các cấp độ G, H, I, J. Những viên kim cương này có màu sắc rất nhẹ, khó nhận biết bằng mắt thường.
Mờ (Faint): Bao gồm các cấp độ K, L, M. Những viên kim cương này có màu vàng nhạt hoặc nâu nhạt, có thể nhận biết bằng mắt thường.
Vàng sáng (Very Light): Bao gồm các cấp độ N, O, P, Q, R. Màu sắc của những viên kim cương này rõ ràng hơn, nhưng vẫn ở mức nhẹ.
Ngả vàng (Light): Bao gồm các cấp độ S, T, U, V, W, X, Y, Z. Những viên kim cương này có màu vàng hoặc nâu rõ rệt.
Màu sắc của Kim cương từ nước D đến nước Z
Ảnh: Kira Tran & Ming Tran
Kim cương màu lạ mắt (Fancy Color Diamonds): Đây là những viên kim cương có màu sắc đặc biệt như vàng, hồng, xanh, đỏ, và nhiều màu khác. Chỉ có khoảng 1 viên kim cương màu lạ mắt trong số 10,000 viên kim cương. Điều này làm cho chúng trở nên cực kỳ quý hiếm và có giá trị cao. Chúng không được xếp vào thang đo D-Z mà được đánh giá dựa trên màu sắc và cường độ màu. Theo thống kê sơ bộ, có ít nhất khoảng 200-300 màu sắc của Kim Cương được xếp vào hàng màu lạ mắt, dựa trên độ bão hoà và màu sắc từ yếu đến mạnh, điều này tạo nên một thế giới Kim Cương đầy sắc màu phong phú. Giá trị của kim cương màu lạ mắt tăng lên theo độ mạnh và độ tinh khiết của màu sắc.
Xét về mặt giá trị thương mại, những viên kim cương không màu, đặc biệt là những viên được xếp hạng D, rất quý hiếm và có khả năng phản chiếu ánh sáng tốt nhất, chúng có giá trị rất cao. Phổ biến nhất là kim cương màu vàng, trong khi đó, những viên kim cương màu đặc biệt như xanh, hồng, hoặc vàng đậm thường có giá trị cao nhất.
Có đến 200-300 màu sắc lạ mắt của Kim Cương do NaturallyColored đo lường
Độ tinh khiết đo lường mức độ có hay không có các tạp chất và khuyết điểm bên trong và trên bề mặt viên kim cương. Độ trong của kim cương được xác định qua bảng đánh giá tiêu chuẩn của Viện đá Quý Hoa Kỳ (GIA) với với 6 loại và 11 cấp độ tinh khiết:
FL (Flawless – Hoàn hảo):Kim cương không có bất kỳ khuyết điểm, tạp chất nào dù là bên trong hay bên ngoài, độ tinh khiết thuộc nhóm này vô cùng hiếm và đắt đỏ.
IF (Internally Flawless – Bên trong không tì vết):Kim cương không có khuyết điểm nhìn thấy được bên trong, nhưng có thể có vết mờ trên bề mặt khi nhìn dưới kính hiển vi.
VVS1, VVS2 (Very, Very Slightly Included – Rất rất ít khuyết điểm): Kim cương VVS có các tạp chất cực nhỏ mà ngay cả đối với chuyên gia cũng khó có thể nhìn thấy dưới độ phóng đại 10x.
VS1, VS2 (Very Slightly Included – Rất ít khuyết điểm):Các tạp chất nhỏ khác nhau được quan sát ở độ phóng đại 10x từ khó (VS1) đến dễ (VS2) phát hiện.
SI1, SI2 (Slightly Included – Có ít khuyết điểm ):Các tạp chất được phát hiện ở độ phóng đại 10x qua kính hiển vi.
I1,I2,I3 (Included – Có khuyết điểm): Đây là những viên kim cương có những tạp chất rõ ràng có thể nhìn thấy được và tác động mạnh đến vẻ đẹp của viên kim cương.
Viên kim cương càng ít tạp chất và khuyết điểm, giá trị của nó càng cao. Nếu nó có tạp chất, giá trị của nó sẽ giảm xuống. Những viên kim cương được đánh giá là hoàn hảo (Flawless) không có bất kỳ tạp chất nào sẽ được coi là vô cùng quý hiếm.
Cách cắt là yếu tố cuối cùng trong 4Cs, nhưng không kém phần quan trọng. Cắt kim cương là một quá trình rất phức tạp và đòi hỏi kỹ năng cao. Người thợ cắt kim cương phải có kiến thức sâu rộng về cấu trúc của kim cương và kỹ thuật cắt để tối ưu hóa độ sáng và lấp lánh của viên đá, điều này yêu cầu mỗi mặt cắt phải được thực hiện với độ chính xác tuyệt đối để đảm bảo đối xứng và tỷ lệ hoàn hảo. Cắt kim cương đòi hỏi sự kết hợp của nhiều kỹ thuật khác nhau, từ cắt thô đến đánh bóng. Một sai sót nhỏ có thể làm giảm giá trị của viên kim cương hoặc thậm chí làm hỏng nó.
Mỗi kiểu cắt có số lượng giác cắt khác nhau để tối ưu hóa khả năng phản chiếu ánh sáng và tạo ra hiệu ứng lấp lánh đặc trưng. Ví dụ:
Kiểu cắt tròn (Round Brilliant Cut): Thường có 57 hoặc 58 giác cắt.
Kiểu cắt công chúa (Princess Cut): Thường có từ 50 đến 58 giác cắt.
Kiểu cắt ngọc lục bảo (Emerald Cut): Thường có 50 đến 58 giác cắt.
Một viên kim cương được đánh giá là có giác cắt hoàn hảo dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau, chủ yếu là độ sâu, độ bóng và tính đối xứng.
Độ sâu (Depth): Độ sâu của giác cắt phải cân đối với chiều rộng của viên kim cương để tối ưu hóa khả năng phản chiếu ánh sáng. Nếu cắt quá nông, ánh sáng sẽ thoát ra ở đáy thay vì phản chiếu lên bề mặt. Ngược lại, nếu quá sâu, ánh sáng cũng sẽ không phản chiếu tốt và viên kim cương sẽ trông nhỏ hơn.
Độ bóng (Polish): Bề mặt viên kim cương phải được đánh bóng hoàn hảo để ánh sáng có thể đi vào và thoát ra dễ dàng, tạo ra độ sáng và lấp lánh tối đa.
Tính đối xứng (Symmetry): Các mặt của viên kim cương phải được cắt đối xứng để tạo ra hiệu ứng ánh sáng tốt nhất. Một viên kim cương có giác cắt hoàn hảo sẽ có các mặt cắt cân đối và hợp lý, đảm bảo các nguyên tắc về mặt toán học.
Tỷ lệ (Proportion): Tỷ lệ giữa các phần của viên kim cương, như đỉnh, đai và đáy, phải được cân đối để tối ưu hóa khả năng phản chiếu ánh sáng.
Một viên kim cương có giác cắt hoàn hảo không chỉ mang lại vẻ đẹp thẩm mỹ mà còn tăng giá trị kinh tế của nó. Đây là lý do tại sao giác cắt là một trong những tiêu chí quan trọng cuối cùng trong hệ thống đánh giá 4C của kim cương.
Một số viên kim cương có khả năng phát quang (Fluorescence) khi được tchiếu dưới ánh đèn UV được gọi là Kim cương phát quang. Chỉ khoảng 25-35% kim cương có khả năng phát huỳnh quang, chủ yếu là màu xanh lam, nhưng cũng có thể là vàng, xanh lá, cam, hoặc đỏ. Kim cương tự nhiên tỏa sáng rực rỡ dưới tia UV sóng dài, trong khi kim cương nhân tạo lại phát sáng mạnh dưới tia UV sóng ngắn. Không phải tất cả kim cương đều phát quang, và mức độ phát quang của chúng khác nhau tùy theo nguyên tố bên trong, sự phát huỳnh quang này là do các nguyên tố như nhôm, nitơ, hoặc boron bên trong kim cương tạo nên. GIA phân cấp độ phát quang thành None, Faint, Medium, Strong, và Very Strong.
Cấp độ phát quang của Kim Cương
Kim cương nhóm màu từ I đến M phát huỳnh quang sẽ trông trong suốt hơn và có thể tăng giá trị từ 1% đến 3%, trong khi kim cương nhóm màu từ H đến D phát huỳnh quang có thể làm chúng mờ hơn và nhờn hơn và giảm giá trị so với kim cương không phát huỳnh quang cùng loại…
Mỗi người sẽ có mỗi gu thẩm mỹ cá nhân khác nhau và có quản điểm đánh giá về viên đá khác nhau, trên đây là những yếu tố được đánh giá là quan trọng nhất trong việc lựa chọn mua Kim Cương thiên nhiên, Sự kết hợp hài hòa của các tiêu chí này đảm bảo người mua nhận được giá trị tương xứng với số tiền bỏ ra,với bạn tiêu chí nào là quan trọng nhất? Có những yếu tố nào thú vị là góc nhìn của bạn khi chọn mua Kim Cương ? Xin được thảo luận và đánh giá…